Za nami posiedzenie Rady Naukowo – Społecznej Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy Środkowopomorskie”. Spotkanie zostało zorganizowane 14 kwietnia w Centrum Edukacji Ekologicznej w Nadleśnictwie Karnieszewice. Uczestniczył w nim m. in. Nadleśniczy Nadleśnictwa Polanów Jacek Todys, który wygłosił referat.

LKP Lasy Środkowopomorskie obejmuje trzy nadleśnictwa – Polanów, Karnieszewice, Warcino. W Radzie Naukowo – Społecznej zasiadają m. in. przedstawiciele nadleśnictw oraz naukowcy. W spotkaniu wziął też udział Tomasz Skowronek - Zastępca Dyrektora ds. gospodarki leśnej w RDLP w Szczecinku oraz Prezydent Koszalina Piotr Jedliński.

Leśne Kompleksy Promocyjne to duże, zwarte obszary lasu, wchodzące w skład jednego lub kilku nadleśnictw. Utworzone na obszarze całego kraju, pokazują zmienność warunków siedliskowych, różnorodność składu gatunkowego lasu i wielość pełnionych przez niego funkcji. W ramach LKP leśnicy promują zrównoważoną gospodarkę leśną, wspierają badania naukowe i prowadzą edukację leśną społeczeństwa. Dzięki LKP widać, że można osiągnąć kompromis między najważniejszymi zadaniami leśnictwa: gospodarką leśną mającą na celu m.in. produkcję drewna, ochroną przyrody, badaniami naukowymi i szeroko rozumianą edukacją. Są dowodem, że trwale zrównoważona, wielofunkcyjna gospodarka leśna przeciwdziała zagrożeniom lasu, wynikającym z rozwoju cywilizacji. Ponadto testuje się tu nowe technologie leśne i szkoli Służbę Leśną. Prowadzi prace badawcze oraz doświadczenia, których efekty są później wdrażane w całych Lasach Państwowych. Dzięki temu zasady ekorozwoju są upowszechniane we wszystkich lasach zarządzanych przez PGL LP.

Spotkanie w Karnieszewicach otworzył gospodarz tego miejsca – Nadleśniczy Nadleśnictwa Karnieszewice dr inż. Tomasz Kurek. W pierwszej części wybrano Prezydium Rady LKP „Lasy Środkowopomorskie” (Przewodniczącego, Zastępcę Przewodniczącego i Sekretarza) – funkcje te objęli kolejno: Przewodniczącym został prof. Marcin Kadej (Uniwersytet Wrocławski); Zastępcą - dr inż. Kamil Bielak (SGGW); Sekretarzem został Dyrektor Oddziału Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Szczecinku - Tadeusz Wagner.

Druga część składała się z sesji referatowych, które zaprezentowali kolejno przedstawiciele Nadleśnictwa Polanów, Nadleśnictwa Karnieszewice i Nadleśnictwa Warcino. Nadleśnictwo Polanów reprezentował Nadleśniczy Jacek Todys, który wygłosił referat o działaniach zarządzanej przez niego jednostki od 2020 roku.

Nadleśniczy mówił m. in. o zagrożeniach, szansach i wyzwaniach dla gospodarki leśnej. Na przestrzeni ostatnich dwóch – trzech lat leśnicy z Polanowa zmagali się przede wszystkim ze skutkami huraganów (głównie grudzień 2022) oraz stratami w wyniku okiści (2021). Dla wyjaśnienia – okiść jest związana z opadami śniegu, który osiada na gałęziach drzew, w następstwie tego gruba i mokra warstwa śniegu powoduje łamania gałęzi i drzew. – Łącznie zostało zniszczone kilkadziesiąt hektarów lasu – mówił Nadleśniczy Jacek Todys.

Kolejny problem, o którym mówił Nadleśniczy, stanowi kornik drukarz powodujący ogromne zniszczenia drzewostanów świerkowych. - Od 7 – 8 lat obserwujemy gradację kornika drukarza, a więc znaczny wzrost jego występowania – podkreślił Nadleśniczy. Przyznał, że walki z tym szkodnikiem nie ułatwiają warunki atmosferyczne. – Z roku na rok było źle, ale obecnie występujące na naszym terenie wichury doprowadziły do zniszczenia wielu drzew i przez to tysiące sztuk kornika wyleciało z pułapek pozakładanych na drzewach – wyjaśniał. Mówił też o zagrożeniach spowodowanych zmianami klimatycznymi, które mają ogromny wpływ na prowadzenie gospodarki leśnej, ale też o tym, że są one  – paradoksalnie – jednocześnie szansą dla lasów. - Dzięki występującym zmianom klimatycznym, gleby stają się żyźniejsze, stwierdzamy większe możliwości produkcyjne siedlisk – mówił Nadleśniczy Jacek Todys.

Susza to następny punkt na liście zagrożeń, z którymi boryka się Nadleśnictwo Polanów. Sposobem na to jest np. retencja nizinna i to rozwiązanie Nadleśnictwo Polanów wdraża z dobrym skutkiem na swoich terenach. Obecnie jest realizowany kolejny projekt pod przewodnictwem Lasów Państwowych.

- Dziś na las musimy patrzeć inaczej niż przed laty – podkreślał również Nadleśniczy. – Występujące warunki sprawiają, że inaczej trzeba prowadzić gospodarkę leśną. Dziś patrzymy, jakie gatunki będą trwać za 50 – 100 lat. W Polanowie obserwujemy doskonałą dynamikę buka. Buk odnawia się wszędzie. Ale uwzględniając warunki klimatyczne, to nie będzie zwycięzca, takim gatunkiem - wydaje się - będą dęby, ale one z kolei są bardziej wymagające w uprawie.

Nadleśniczy mówił także o zakładaniu dzikich sadów na terenie lasów i produkcji starych odmian drzew owocowych w Szkółce Leśnej w Rzeczycy. – W naszej szkółce produkujemy kilkadziesiąt odmian. Zapraszamy do zakupu sadzonek jabłoni. To zdrowe, bez użycia środków chemicznych, sadzonki, z których wyrosną jabłonie dające zdrowe jabłka, m. in. szara reneta, złota reneta – zachęcał Jacek Todys.

Nadleśniczy przedstawił również rozwiązania, jakie obecnie są stosowane na terenie Nadleśnictwa Polanów oraz doświadczenia i eksperymenty naukowe, jakie zostały przeprowadzone. To m. in. testy innowacyjnej metody pozbywania się kornika, z wykorzystaniem maszyny, z której korzystają leśnicy na terenie Czech.

Leśnicy z Polanowa zajmują się także ochroną przyrody. - Utworzyliśmy Rezerwat Źródliska Biegały. - Marzy mi się, aby rezerwat był dostępny dla ludzi, w planach jest utworzenie ścieżki, z której mogliby korzystać odwiedzający las – mówił Nadleśniczy Jacek Todys.

Gdy mówimy o ochronie przyrody na terenie Nadleśnictwa Polanów, to trzeba powiedzieć o Dniach Różnorodności Biologicznej, które Nadleśnictwo organizuje co roku z udziałem naukowców, a które służą przede wszystkim inwentaryzacji pomników przyrody i użytków ekologicznych. Z tych spotkań, a zwłaszcza z warsztatów terenowych, korzysta m. in. młodzież szkolna i studenci. - W tym roku odbędą się XIV Dni Różnorodności Biologicznej – mówił Nadleśniczy. Wśród dokonań jest m. in. bogata inwentaryzacja storczyka występującego w rejonie Polanowa (m. in. obuwik).

Nadleśnictwo Polanów podejmuje również wiele działań na rzecz lokalnej społeczności. W tym, co podkreślał Nadleśniczy, jest także wsparcie uchodźców z Ukrainy. - Nadleśnictwo opiekuje się grupą uchodźców, którzy mieszkają w dawnej siedzibie Nadleśnictwa. Przekazaliśmy też samochód terenowy, który wraz z innymi pojazdami z RDLP pojechał na Ukrainę – dodał.

Nadleśniczy Nadleśnictwa Karnieszewice Tomasz Kurek podkreślał podczas swojego wystąpienia istotę współpracy ze społecznością lokalną, co – w przypadku Nadleśnictwa Karnieszewice - jest szczególnie istotne z uwagi na bliskość Koszalina i duże zaangażowanie i zainteresowanie ze strony tutejszych mieszkańców tym, co się dzieje w karnieszewickich lasach. Zastępczyni Nadleśniczego Małgorzata Rokicka podkreślała z kolei działania Nadleśnictwa Karnieszewice w okresie pandemii na rzecz okolicznych mieszkańców, zwłaszcza mieszkańców Koszalina. To różnego rodzaju akcje sadzenia lasu, spotkania, zajęcia edukacyjne oraz współpraca z mediami, a także z koszalińskimi szkołami i przedszkolami.

Referat na temat działań Nadleśnictwa Warcino wygłosił Zastępca Nadleśniczego Grzegorz Ławer.

W kolejnej części posiedzenia referat naukowy wygłosił dr inż. Kamil Bielak (SGGW), a następnie dr inż. Tomasz Wanic (Uniwersytet Rolniczy w Krakowie) – gleboznawca, który od lat uczestniczy w corocznych Dniach Różnorodności Biologicznej na terenie Nadleśnictwa Polanów.

Wystąpieniom mówców towarzyszyła dyskusja m. in. na temat działań w ramach aktualnej kadencji Rady LKP, tematyki badań naukowych i działalności edukacyjnej oraz na temat współpracy ze społecznością lokalną.

Przewodniczący Prezydium Rady prof. Marcin Kadej bardzo pozytywnie ocenił działania leśników. – Jestem niezwykle zbudowany tym, co tu usłyszałem i zobaczyłem. Kreujecie państwo otwartą postawę na naukowców – mówił.

- 95 procent społeczeństwa jest przyjazne leśnikom – mówił z kolei Kamil Bielak. – Owszem, są też ludzie, którzy będą twierdzili swoje i których się nie przekona. Jednakże mamy wieloletnia tradycję leśną, a to, co robimy, to jest sprawdzone przez 200 lat działalności.

Na koniec głos zabrał Tomasz Skowronek, Zastępca Dyrektora ds. gospodarki leśnej w RDLP w Szczecinku, który w odniesieniu do słów prof. Kadeja, ale też pozostałych mówców podkreślił, że Lasy Państwowe, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Szczecinku i poszczególne nadleśnictwa są otwarte na świat nauki i współpracę z naukowcami. – Zawsze was zapraszamy, nie tylko na terenie LKP, ale wszędzie – czekamy i zapraszamy do działania. To, co robicie, to jest dla nas pomoc – dodał. Podkreślił też znaczenie edukacji leśnej: - Są takie czasy, że byłoby nierozsądne nie edukować. Te tysiące dzieci, mieszkańców, którym możemy przedstawić naszą pracę, to olbrzymia wartość.