W dniach 13-14 października w Nadleśnictwie Polanów odbyły się kolejne zaplanowane na tę jesień seminaria. Tym razem dotyczyły one zagadnień fitopatologii leśnej. Poprowadziła je dr hab. prof. zwyczajny Hanna Stępniewska z Katedry Ochrony Ekosystemów Leśnych, Wydziału Leśnego, Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie. Organizatorem podobnie, jak wcześniejszego seminarium z 12 października, było Nadleśnictwo Polanów oraz Polskie Towarzystwo Leśne Oddział w Szczecinku.

W pierwszym dniu w seminarium wzięli udział pracownicy terenowi z Nadleśnictwa Sławno i Nadleśnictwa Polanów. W kolejnym dniu - specjaliści zajmujący się ochroną lasu na terenie całej Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinku oraz pracownicy Zespołu Ochrony Lasu Oddział w Szczecinku.

Pani Profesor przedstawiła dwa wykłady. Wykład pierwszy: „Choroby występujące na buku ze szczególnym uwzględnieniem patogenów rodzaju Phytophthora. Zjawiska wielkopowierzchniowe z udziałem Phytophthora w lasach”.

Wystąpienie to dotyczyło chorób powodowanych przez Phytophthora. W pierwszej części Pani Profesor omówiła choroby wywoływane przez te organizmy na buku: „zaraza” siewek buka oraz fytoftoroza (zamieranie) buka. Omówiona została biologia i epidemiologia patogenów rodzaju Phytophthora oraz metody ich wykrywania w materiale roślinnym i w glebie. W dalszej części wykładu przedstawione zostały także choroby buka powodowane przez inne patogeny: antraknoza liści, rak gruzełkowy drzew liściastych i nekroza kory buka. W drugiej części wykładu prowadząca skupiła się na chorobach wywołujących wielkopowierzchniowe zamieranie drzew; sprawcami (lub współsprawcami) tego zjawiska są patogeny rodzaju Phytophthora; przykłady to: zamieranie dębów w Ameryce Płn. i w Europie, zamieranie cyprysika Lawsona w Ameryce Płn., a także zamieranie olszy.

W kolejnym wykładzie pt.:  „Odnowienia naturalne i szkółki – zagrożenia ze strony patogenów. Nowe i potencjalne zagrożenia dla lasów ze strony czynników infekcyjnych w obliczu zmian klimatycznych – wybrane przykłady”.

W tej części seminarium zostało przedstawione zjawisko zamierania samosiewu buka, dębu i jodły, zaobserwowane i badane w ostatnich latach w Polsce. Omówione zostały objawy tych chorób oraz uwarunkowania sprzyjające ich występowaniu. Kolejnym omawianym zagadnieniem była ścioła leśna, jako rezerwuar materiału infekcyjnego patogenów. Zwrócona została m.in. uwaga na związek obu powyższych zagadnień z zasadami pozyskiwania nasion. W dalszej części omówione zostały choroby nasion oraz wybrane, ważniejsze choroby występujące w szkółkach na siewkach/sadzonkach w zależności od technologii hodowli materiału sadzeniowego.

W końcowej części wystąpienia Pani Profesor omówiła wybrane, przykładowe czynniki infekcyjne stanowiące zagrożenie dla lasów w obliczu zmian klimatycznych: jemioła (Viscum album) oraz grzyb Fusarium circinatum, sprawca raka smolistego sosny.

Następnie udaliśmy się w teren, gdzie przedstawione zostały zasady pobierania prób w drzewostanach bukowych na obecność Phytophthory.

- Od pewnego czasu obserwujemy zamieranie buczyn i prowadzimy monitoring ich zdrowotności zarówno w RDLP w Szczecinku,  jak również w Nadleśnictwie Polanów. Zależy nam, aby dodatkowo wykonać badania na obecność tego patogenu, by wykluczyć lub potwierdzić jego rolę w tym procesie – dodaje Tomasz Kurek, Zastępca Nadleśniczego ds. Zagospodarowania Lasu i LKP w Nadleśnictwie Polanów.

Sądząc po frekwencji i przebiegu tego seminarium, poruszone tematy są niezwykle aktualne.

- Ekosystemy leśne ulegają wciąż przemianom, towarzyszą one lub wynikają z obserwowanych dynamicznych zmian klimatycznych. Coś, co mogło być zjawiskiem marginalnym jeszcze kilka lat temu, dziś może nabrać nowego znaczenia, również negatywnego – np. zamieranie drzewostanów sosnowych w wyniku występowania jemioły. Dlatego wciąż potrzebujemy aktualizowania naszej wiedzy i sięgania po  bieżące wyniki badań naukowych, co jest główną ideą tych seminariów – podsumowuje Jacek Todys, Nadleśniczy Nadleśnictwa Polanów oraz Przewodniczący Oddziału Polskiego Towarzystwa Leśnego w Szczecinku.