Z początkiem kwietnia został zainaugurowany nowy sezon badań różnorodności dzikich pszczół w Nadleśnictwie Polanów. Wczesna wiosna to czas pełen wyzwań  dla tych owadów, a trochę również dla ich badaczy. Ilość dostępnego pokarmu – kwitnących roślin – jeszcze nie wszędzie jest duża, pogoda również nie rozpieszcza i zmienia się dynamicznie.

Pewne dzikie pszczoły, na przykład trzmiele (w Polsce mamy ich aż ok. 30 gatunków) można obserwować przez cały sezon i żeby wykryć ich obecność, badacz nie musi wybierać się w teren już na początku sezonu. Są jednak i takie pszczoły, które mamy szansę spotkać wyłącznie wiosną. Dorosłe osobniki tych gatunków latają przez krótki czas, budując gniazda (zazwyczaj podziemne), zaopatrując je w pyłek i nektar i składając w nich jaja. Ich potomstwo będzie czekało wewnątrz gniazd przez resztę roku, by kolejnej wiosny, po przezimowaniu, wyjść na świat i zbudować własne gniazda. Jeśli chcemy stwierdzić ich obecność w danym miejscu, musimy szukać ich właśnie teraz.

Nie wszystkie gatunki pszczół da się rozpoznać w terenie, więc elementem badań jest łapanie pszczół i późniejsze oznaczanie ich w laboratorium, pod mikroskopem. Dlatego na razie nie znamy jeszcze pełnej listy gatunków stwierdzonych w czasie tegorocznej wiosennej kontroli. Możemy jednak uchylić rąbka tajemnicy i przedstawić parę ciekawszych gatunków, które są łatwiejsze do rozpoznania.

Lepiarka wiosenna (Colletes cunicularius) śmiało mogłaby być symbolem wiosny. To licznie występująca w Polsce (w tym w nadleśnictwie Polanów) pszczoła samotnica. Samice nie tworzą rodzin jak trzmiele czy pszczoła miodna, ale jeśli mają możliwość, to chętnie zakładają swoje ziemne gniazda obok innych przedstawicielek własnego gatunku. Prowadzi to do tworzenia kolonii gniazd, często bardzo licznych. Ich ulubionym pokarmem są wierzby, przy dobrej pogodzie tłumnie odwiedzają kwiaty tych drzew. Lepiarka wiosenna przypomina pszczołę miodną, jednak wprawne oko dostrzeże różnice w szczegółach ubarwienia, owłosieniu i sposobie upakowania pyłku na tylnych odnóżach samic.

Pszczolinka podbiałówka (Andrena clarkella), wbrew temu, co sugeruje polska nazwa, jest związana przede wszystkim z wierzbami. Samice tylko z ich kwiatów zbierają pyłek dla potomstwa. Nic więc dziwnego, że pszczolinkę podbiałówkę spotkamy wyłącznie wiosną – poza okresem kwitnienia wierzby nie miałaby na czym żerować. To gatunek leśny, norki na swoje gniazda kopie na przykład na leśnych ścieżkach. Samica jest bardzo elegancka, czarna z rudym wierzchem tułowia i szczoteczkami na tylnych nogach. Samiec jest drobniejszy i mniej charakterystyczny z wyglądu. W czasie naszych badań spotkaliśmy ten gatunek w dwóch miejscach.

Trzmiel rudy (Bombus pascuorum), zgodnie z nazwą, jest ubarwiony głównie w odcieniach rudego, brązu i beżu, z czarnymi akcentami. Duża zmienność ubarwienia w obrębie gatunku powoduje, że jego identyfikacja może stanowić wyzwanie. To bardzo często spotykany gatunek trzmiela. Gniazda zakłada przede wszystkim na powierzchni ziemi, w kępach mchu czy suchych traw.

Trzmiel ogrodowy (Bombus hortorum) należy do tzw. trzmieli długojęzyczkowych. Języczek, którym owad sięga do kwiatu, jest u tego gatunku bardzo długi, dzięki czemu może on odwiedzać (i zapylać) kwiaty o długich koronach. Nie tylko języczek, ale cała głowa trzmiela ogrodowego jest wyraźnie dłuższa niż u innych gatunków, co w połączeniu z charakterystycznym układem żółtych pasków na futerku ułatwia jego rozpoznanie.

 https://zolnanalowach.wordpress.com/